Chiều cao khi trưởng thành là kết quả của sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường, đặc biệt là trong thời thơ ấu. Khả năng di truyền của chiều cao được báo cáo là nằm trong khoảng từ 60% đến 95%. Mặc dù chiều cao chủ yếu do di truyền quyết định nhưng chúng ta vẫn có thể thay đổi và tối ưu hóa tiềm năng phát triển chiều cao bằng một chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Trong những giai đoạn phát triển, điều quan trọng là phải cung cấp đủ tất cả các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần để phát triển chiều cao. Vậy những chất dinh dưỡng nào, có trong thực phẩm nào sẽ giúp chúng ta và con em tăng chiều cao tối ưu nhất trong giai đoạn phát triển. Bài viết sau sẽ cung cấp cho đọc giả danh sách các nhóm thực phẩm giúp phát huy tối ưu chiều cao của cơ thể.
1. Thực phẩm giàu canxi: chắc hẳn đây là nhóm thực phẩm đầu tiên được mọi người nghĩ đến khi nói về thực phẩm giúp phát triển chiều cao. Canxi chiếm khoảng 2% tổng khối lượng cơ thể, là khoáng chất có khối lượng lớn nhất trong cơ thể sinh vật. Khoảng 99% canxi tập trung ở xương và răng dưới dạng muối canxi do canxi kết hợp với phosphor, fluor và một số khoáng chất khác, đóng nhiệm vụ xây dựng và duy trì mô xương.
Nguồn cung cấp canxi: tốt nhất là sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa bột tách béo, sữa bột toàn phần, sữa tươi, phô mai,… Nguồn cung cấp từ động vật như trứng, cua đồng, tép, cá (cá mồi, cá hồi, cá cả xương các loại có thể ăn được…),… Và từ thực vật như mè, nấm, đậu, ngũ cốc (hạnh nhân, hạt hướng dương, đậu nành,…), các loại rau xanh có màu xanh thẫm (cần tây, tía tô, rau dền, bông cải xanh, cải bẹ, cải xoăn,…).
2. Thực phẩm giàu Lysin: Lysine, hay L-lysine, là một axit amin thiết yếu, nghĩa là nó cần thiết cho sức khỏe con người, nhưng cơ thể không thể tạo ra nó. Các axit amin như lysine là thành phần cấu tạo của protein, đóng vai trò quan trọng cho sự tăng trưởng, trong việc hình thành collagen. Collagen là một chất quan trọng đối với xương và các mô liên kết bao gồm da, gân và sụn. Lysine còn giúp hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi từ thức ăn.
Nguồn cung cấp Lysin: Các nguồn lysine tốt bao gồm các loại thực phẩm giàu protein, chẳng hạn như: Thịt, đặc biệt là thịt đỏ như ( thịt lợn, thịt bò,…) và thịt gia cầm, sữa và các chế phẩm sữa như sữa chua Hy lạp, phô mai,…Một số loại cá, chẳng hạn như cá tuyết và cá mòi,…trứng và các loại đậu như đậu nành (đậu phụ, bột đậu nành,…),…
3. Thực phẩm giàu Sắt: Sắt tham gia vào quá trình tạo máu. Nên nếu cơ thể thiếu sắt, cơ thể sẽ dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt, gây chậm tăng trưởng, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng tư duy và sang tạo. Để hấp thu tối ưu lượng sắt trong chế độ ăn cần bổ sung cùng với Vitamin C để tăng cường việc hấp thu sắt.
Nguồn cung cấp Sắt: Động vật: là nguồn cung cấp sắt tốt nhất với giá trị sinh học cao. Gồm: Các loại thịt như (thịt bò, thịt heo, thịt gà, thịt vịt, thịt cừu,…). Bên cạnh đó các loại hải sản cũng là nguồn cung cấp sắt lý tưởng như (cá mòi, cá thu, sò điệp, tôm, cua, hàu, cá ngừ, cá hồi, cá trích, cá tuyết,…).
4. Thực phẩm giàu Kẽm: Kẽm có 3 nhóm chức năng chính đối với cơ thể là chất xúc tác, cấu trúc và điều hòa. Vì vậy, kẽm rất cần thiết cho nhiều hoạt động chuyển hóa trong cơ thể, giúp cơ thể phân chia tế bào và thúc đẩy sự tăng trưởng. Khi cơ thể thiếu kẽm có thể gây các tình trạng chán ăn, các quá trình chuyển hóa trao đổi chất kém cuối cùng dẫn đến chậm tăng trưởng.
Nguồn cung cấp Kẽm: Nguồn kẽm tốt là các loại hải sản như hàu, cua, tôm, nhưng nó cũng có nhiều trong thịt đỏ và thịt gia cầm. Các nguồn tốt khác là đậu, quả hạch, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa.
5. Thực phẩm giàu Iod: là một chất cần thiết trong cơ thể với một lượng rất nhỏ nhưng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, thậm chí quyết định khả năng trí tuệ của con người. Iod là thành phần thiết yếu của các hormone tuyến giáp giúp điều hòa các phản ứng sinh hóa quan trọng như tổng hợp protein và hoạt động của các enzyme. Vì vậy, khi cơ thể thiếu iod sẽ dẫn đến sự trì trệ về phát triển thể chất lẫn tâm thần của trẻ.
Nguồn cung cấp Iod: muối iod, cá biển, rong biển, sữa và các sản phẩm sữa có bổ sung Iod như phô mai,…
Mặc dù chiều cao phần lớn được quyết định bởi yếu tố di truyền, nhưng việc kết hợp các thực phẩm tăng chiều cao vào chế độ ăn uống có thể giúp hỗ trợ sự tăng trưởng tối ưu và phát triển một cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy cần tập trung vào việc tiêu thụ một chế độ ăn uống cân bằng. Ngoài ra, tham gia tập thể dục thường xuyên và duy trì lối sống lành mạnh để tối ưu hóa sức khỏe tổng thể.
Khả năng di truyền của chiều cao được báo cáo là nằm trong khoảng từ 60% đến 95%. Mặc dù chiều cao chủ yếu do di truyền quyết định nhưng chúng ta vẫn có thể thay đổi và tối ưu hóa tiềm năng phát triển chiều cao bằng một chế độ dinh dưỡng hợp lý.