Khi nhắc đến cholesterol, liệu bạn có cho rằng chúng là những kẻ “phản diện” (xấu) và gây bất lợi cho sức khỏe? Đây chính là nỗi oan ức khó diễn tả bấy lâu nay của cholesterol. Thật buồn khi nghe được điều này nhưng không chỉ riêng bạn có suy nghĩ như trên. Thậm chí, nhiều người còn rất “anti” chống lại các thực phẩm chứa cholesterol, họ truyền tai nhau rồi suy diễn ra những nỗi lo lắng không đáng có.
Vậy sự thật ra sao?
1. Hiểu về cholesterol
Cholesterol là gì?
Cholesterol là một chất sáp, giống như chất béo trong máu nhưng không hòa tan với máu. Cholesterol rất cần thiết cho sức khỏe tốt. Cơ thể cần cholesterol để tạo ra hormone steroid, vitamin D và axit mật.
Cholesterol đến từ đâu?
Chúng đến từ hai nguồn khác nhau:
-
Cholesterol trong máu đến từ gan, giúp cơ thể xây dựng các tế bào, tạo ra vitamin và một số hormone. Cơ thể sản xuất tất cả lượng cholesterol cần thiết thông qua quá trình này.
-
Cholesterol trong chế độ ăn uống đến từ thực phẩm bạn ăn, chủ yếu là các sản phẩm động vật như thịt, trứng, phô mai và sữa. Cholesterol trong chế độ ăn uống có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nếu nó quá cao.
Mỗi ngày, gan của chúng ta sản xuất từ 1-2 gram cholesterol. Sản xuất có thể giảm khi chúng ta ăn thực phẩm giàu cholesterol và tăng lên khi chúng ta ăn thực phẩm không có cholesterol.
2. Giải oan: Có phải tất cả cholesterol đều “xấu”?
Xin nhắc lại lần nữa, cholesterol rất cần thiết để có sức khỏe tốt. Vốn dĩ nó không phải là “xấu”, nhưng quá nhiều cholesterol có thể gây ra vấn đề.
Sự thật là cách cholesterol được vận chuyển đã tạo nên sự khác biệt về việc liệu nó có gây hại cho sức khỏe hay không.
Cholesterol di chuyển trong máu nhờ các protein gọi là lipoprotein. Hai loại lipoprotein mang cholesterol đi khắp cơ thể là lipoprotein mật độ thấp (LDL), đôi khi được gọi là cholesterol “xấu” và lipoprotein mật độ cao (HDL) hay cholesterol “tốt”.
Khi cơ thể có quá nhiều cholesterol LDL dẫn đến sự tích tụ và tạo nên các mảng bám trong thành mạch máu. Theo thời gian, các mảng bám có thể dày hơn, làm chặn dòng máu đến - đi từ tim và các cơ quan khác. Khi lưu lượng máu đến tim bị chặn, nó gây ra cơn đau thắt ngực hoặc đau tim.
Ngược lại, HDL hay cholesterol “tốt” mang cholesterol trở lại gan. Gan sau đó sẽ thải nó ra khỏi cơ thể. Mức cholesterol HDL cao giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
Thêm một yếu tố cần được quan tâm là Triglyceride. Đây là loại chất béo được cơ thể sử dụng để tạo năng lượng. Mức chất béo trung tính cao kết hợp với cholesterol LDL (có hại) cao hoặc cholesterol HDL (có lợi) thấp có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Tóm lại
Không phải tất cả cholesterol đều xấu, chúng chỉ xấu khi cơ thể tiêu thụ thực phẩm giàu cholesterol một cách quá đà. Tình trạng này xấu hơn khi cộng hưởng với yếu tố triglyceride cao do việc ăn quá nhiều thực phẩm, nhất là ở những người thừa cân và béo phì.
3. Lời khuyên chân thành
Kiểm tra định kỳ cholesterol
Khi có quá nhiều cholesterol xấu lưu thông trong máu, nó có thể tích tụ bên trong các động mạch nuôi sống tim và não của bạn. Nếu sự tích tụ cholesterol quá dày, sẽ gây tắc nghẽn các cục máu đông trong động mạch và dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ. Việc kiểm tra định kỳ nhằm giúp bạn tránh khỏi các vấn đề này và đảm bảo cơ thể đang được khỏe mạnh.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến nghị nên kiểm tra mức cholesterol một lần trong độ tuổi từ 9 - 11 tuổi và một lần nữa từ 17 - 21 tuổi đối với trẻ em và thanh niên không có các yếu tố nguy cơ khác hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tim. Sau 20 tuổi, chúng ta nên kiểm tra lại lượng cholesterol mỗi 4 - 6 năm, miễn là nguy cơ vẫn ở mức thấp.
Xây dựng cơ thể khỏe mạnh
Các thói quen lối sống lành mạnh như có một chế độ ăn uống lành mạnh - cân bằng, vận động điều độ và loại bỏ việc sử dụng thuốc lá đều có thể giúp bạn quản lý mức cholesterol tốt hơn.
Tham khảo ý kiến chuyên gia
Nếu bạn đang cảm thấy lo lắng hay không may bạn đang gặp vấn đề về tình trạng cholesterol, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe của bạn. Họ sẽ giúp bạn giải tỏa các vấn đề hoặc cùng bạn lập ra kế hoạch điều trị tốt nhất cho bạn.
Cholesterol rất cần thiết để có sức khỏe tốt. Vốn dĩ nó không phải là “xấu”, nhưng quá nhiều cholesterol có thể gây ra vấn đề.