1. Đông trùng hạ thảo là gì?
Đông trùng hạ thảo (Cordyceps sinensis – Ophiocordyceps sinensis) là một vị thuốc nổi tiếng và đắt đỏ được ghi lại trong các cuốn y dược kinh điển của Trung Quốc từ hàng ngàn năm trước.
Trước đây, khi khoa học chưa phát triển, đông trùng hạ thảo thực sự là một bí ẩn của thiên nhiên, mùa đông là con sâu, mùa hè là thảo mộc khiến người ta không biết phân chia đông trùng hạ thảo vào nhóm động vật hay thực vật.
Ngày nay qua nhiều nghiên cứu và quan sát người ta đã phát hiện bản chất của đông trùng hạ thảo là phức hợp nấm – sâu. Đây là kết quả của quá trình ký sinh nấm trên cơ thể ấu trùng sâu bướm.
Một loại ấu trùng của sâu bướm bị nhiễm nấm ở trong đất. Nấm kí sinh và phát triển trong cơ thể ấu trùng khiến ấu trùng yếu dần và di chuyển chậm chạp dưới lòng đất. Nấm hướng ấu trùng di chuyển tới vị trí lý tưởng để phát tán bào tử nấm. Trong suốt thời gian kí sinh, nấm sẽ thay thế hoàn toàn ruột ấu trùng bằng các sợi nấm mảnh như sợi chỉ. Màu sắc của ấu trùng chuyển dần từ màu nâu sang màu trắng. Ấu trùng dần dần trở nên cứng và được bao phủ bởi các sợi nấm. Mặc dù nhìn từ ngoài, ấu trùng vẫn tồn tại song đó chỉ còn là bộ khung chứa chất dinh dưỡng cho nấm. Đến mùa hè, khi thời tiết nóng ẩm, nấm sẽ phát triển mạnh mẽ hình thành quả thể ngay ở nang đầu của ấu trùng sâu bướm và vươn lên khỏi mặt đất như một loại “cỏ”. Nấm tiếp tục phát triển cho đến giai đoạn phát tán bào tử vào đất để bắt đầu một chu trình mới.
.jpg)
Đông trùng hạ thảo tự nhiên thường xuất hiện ở vùng núi cao trên 3000m như Cao nguyên Tây Tạng, Thanh Hải, Tứ Xuyên, Vân Nam… của Trung Quốc, Bhutan, Ấn Độ, Nepal….
Ngày nay, sự phát triển của công nghệ đã giúp con người phần nào tạo ra được loại đông trùng hạ thảo nuôi cấy trong phòng thí nghiệm (nhân tạo) và đông trùng hạ thảo bán tự nhiên. Mặc dù xét về hàm lượng dinh dưỡng hay công dụng đối với sức khỏe không bằng đông trùng hạ thảo tự nhiên xong đây cũng là loại thực phẩm bổ sung rất tốt cho cơ thể.
2. Các loại đông trùng hạ thảo
Phân loại theo xuất xứ
Tự nhiên: Đông trùng hạ thảo tại vùng cao nguyên Tây Tạng là một trong những dòng sản phẩm giá trị, quý hiếm và chất lượng nhất.
Trung bình 1kg đông trùng hạ thảo Tây Tạng dạng khô có giá từ 1.2 - 2 tỷ đồng, còn ở dạng tươi giá đông trùng hạ thảo Tây Tạng thường trên 2 tỷ đồng (cập nhật đến tháng 03/2021).
Nhân tạo: Các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam,... đều thành công trong việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên cơ thể ấu trùng nhộng tằm hoặc trên các vật chủ khác như hỗn hợp đậu xanh, vỏ trứng, gạo lứt và nhộng tằm xay nhỏ.
Giá của đông trùng hạ thảo nuôi nhân tạo này chênh lệch rất lớn tuỳ thuộc vào nguồn gốc cũng như cơ chế nuôi cấy, thường khoảng 1.000.000 - 3.000.000 đồng/ kg tươi và 35.000.000 - 45.000.000 đồng/ kg khô (cập nhật đến tháng 03/2021).
Phân loại theo trạng thái
Dạng tươi (nguyên con): Là đông trùng hạ thảo tươi, bảo toàn hình dạng tự nhiên kí sinh trên vật chủ, mới được khai thác trong vòng 1 tháng trở lại, hàm lượng dinh dưỡng và hoạt tính sinh học được giữ tối đa. Tuy nhiên, dạng nguyên con cần được bảo quản ở nhiệt độ -50 độ C.
Dạng khô: Hơi nước trong đông trùng hạ thảo tươi sẽ được bay hơi thông qua phương pháp sấy đối lưu hoặc sấy lạnh, sao cho độ ẩm cuối còn lại là 5%. Việc sấy khô giúp đông trùng hạ thảo có thể vận chuyển đi nhiều nơi, giữ được lâu và sử dụng thuận tiện hơn.
.jpg)
Phân loại theo dạng chế phẩm
Dạng nước: Đây là loại sản phẩm đông trùng hạ thảo đã qua chế biến, được đóng thành từng chai hoặc gói nhỏ dưới dạng nước hay dung dịch nên rất dễ sử dụng, phù hợp với nhiều đối tượng. Giá cập nhật đến tháng 03/2021 khoảng 70.000 - 200.000 đồng/ 10 chai (100ml/ chai).
Dạng viên nang: Là loại được chế biến và tổng hợp thành từng viên nhộng. Mỗi ngày uống 2 - 3 lần, mỗi lần từ 1 - 2 viên. Tuỳ vào nơi sản xuất, cách chế biến và khối lượng hộp mà giá cả khác nhau, trung bình 1.000.000 - 1.500.000 đồng/ hộp 100 viên (sản xuất tại Việt Nam, cập nhật đến tháng 03/2021).
Dạng bột: Là đông dùng hạ thảo khô được đem đi xay mịn thành bột. Giá dao động từ 150.000 - 500.000 đồng/ 100gr bột (cập nhật đến tháng 03/2021).
3. Cách nhận biết Đông trùng hạ thảo chuẩn
Chính vì giá trị kinh tế cũng như giá trị dược liệu của đông trùng hạ thảo rất lớn nên việc làm giả ngày càng phổ biến và tính vi.
.jpg)
Để phân biệt được đông trùng hạ thảo, các chuyên gia đưa ra rất nhiều tiêu chí. Nhưng trước tiên đông trùng hạ thảo chuẩn cần có 2 bộ phận là “phần trùng” và “phần thảo”.
3.1. Phần trùng
Không phải loại ấu trùng sâu bướm nào cũng cho ra đông trùng hạ thảo. Ấu trùng sâu bướm được nhắc đến thuộc chi Thitarodes – một chi bướm đêm thuộc họ Hepialidae.
-
Phần trùng của đông trùng hạ thảo có hình thái giống con tằm.
-
Dài khoảng 3-5cm
-
Đường kính 0,3-0,8cm
-
Có 20-30 vân, các vân gần đầu nhỏ, màu nâu nhạt. Các vân phần thân màu vàng sẫm đến nâu vàng. Khoảng cách giữa các vân không đều nhau.
-
Có 8 đôi chân trong đó 1 đôi chân phần đuôi, 3 đôi chân bị thoái hóa ở phần đầu. Riêng 4 đôi ở giữa có kết cấu giòn, dễ gãy.
-
Rõ ràng 2 mắt, màu nâu cánh dán,
-
Mùi tanh nhẹ, vị đắng. Khi qua lửa hoặc sấy ở nhiệt độ 50-60 độ có mùi thơm như côn trùng nướng.
3.2. Phần thảo
-
Hình trụ thon dài từ 1,5 đến 7cm.
-
Đường kính khoảng 0,3cm
-
Màu nâu hoặc nâu sẫm
-
Có nếp nhăn dọc
-
Phần trên cùng hơi phình to
-
Kết cấu mềm dẻo
-
Lát cắt ngang có màu trắng
4. Mua đông trùng hạ thảo ở đâu?
Để mua được đông trùng hạ thảo chất lượng, bạn cần tham khảo kỹ các thông tin về hàng hoá trước khi mua. Nên lựa chọn mua tại các cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
Tuỳ vào loại đông trùng hạ thảo bạn cần mua mà cần chú ý thêm các đặc điểm sau:
-
Đối với loại tươi, nguyên con: quan sát hình dạng và sự nguyên vẹn của sản phẩm.
-
Đối với loại khô, dạng bột, dạng nước, viên nang: đảm bảo mua khi bao bì kín, nguyên vẹn, còn hạn sử dụng.
-
Đối với loại trùng thảo theo xuất xứ: mua tại những nơi uy tín, sẵn sàng cung cấp hoá đơn, chứng từ rõ ràng và minh bạch.
Trên đây là các thông tin về đông trùng hạ thảo là gì? Các loại đông trùng hạ thảo. Cách nhận biết đông trùng hạ thảo chuẩn và mua đông trùng hạ thảo ở đâu?. Hi vọng bài viết bổ ích cho bạn nhé. Chúc bạn luôn vui khoẻ!
Trích nguồn